Op 6 november 2022 is nummer 26, het meest recente deel in de reeks Monografieën verschenen

(voor eerdere uitgaven klik hier ): 

'DOSSIER ENTGEN LUIJTEN - ‘De heks van Limbricht'   - auteur Wim Donners

      Bronzen beeld van Entgen Luijten, gemaakt door Ankie Vrolings.

De inhoud (240 pagina's):  
Het verhaal van Entgen, de heks van Limbricht, dat kennen we toch allemaal?
Nou nee! Recent onderzoek van het originele procesdossier, het onderwerp van dit boek, wijst uit dat dit proces van meet af aan (eerste publicatie 1903) verkeerd is weergegeven. Daarna heeft elke auteur deze publicatie slechts (selectief) gekopieerd, vervormd en aangevuld met fictieve elementen.

Een cruciale bevinding:
Het was Entgen zèlf die zich meldde bij de autoriteiten. Ze wilde van alle verdenkingen verlost worden, daartoe gevangengezet worden, de waterproef ondergaan of desnoods gemarteld worden. Het dossier bevat nog tal van andere, niet eerder beschreven, details en personen die wel van belang zijn om het proces te begrijpen.

Waarom werd dit proces überhaupt gevoerd?
Wat hadden de vier juristen die in een Sittards logement bij elkaar kwamen samen te bedisselen?
De moord op Entgen wordt in het algemeen als een justitiële moord gezien. Maar is dat logisch en zijn daarvoor alternatieve verklaringen?
Hoe verliep de afwikkeling van de nalatenschap van Entgen?
Breder onderzoek van andere Limbrichtse archiefstukken geeft het antwoord op de vraag of Entgen en haar man Jacob Bovendeert een rol speelden bij de kasteelplunderingen in 1650, en ook hoe het afliep met Jacob. Uit die archiefstukken blijkt hoe Entgen eerder al eens een smaadproces voerde tegen een dorpsgenoot die haar voor heks uitgemaakt had; ze geven een beeld van hoe het dochter Grietchen verging na de dood van haar moeder en wat er met het huis van Entgen gebeurde.

Om het proces goed te kunnen duiden beschrijft het boek ook de ontwikkeling van de heksenvervolgingen, toegespitst op Rijn- en Maasland, evenals de voor het proces relevante juridische context.

Het boek bevat ook de nodige genealogische gegevens. Niet alleen van het voorgeslacht van Entgen, maar ook over haar nageslacht. Genealogisch onderzoek was nodig om enkele bij het proces betrokken personen te identificeren, met nooit eerder beschreven uitkomsten.

Tot slot wordt een hoofdstuk gewijd aan hoe het verhaal van dit proces vanaf 1903 tot 2022 evolueerde.

Het boek bevat de volledige transcriptie - waar nodig vertaald - van het procesdossier zodat de lezer zich desgewenst zelf een mening kan vormen over het verloop van deze zaak.

U kunt het boek kopen bij: Boekhandel Krings, Sittard en Boekhandel Dominicanen, Maastricht. Verkoopprijs: € 26,00.

Uiteraard ook rechtstreeks bij de Stichting Monografieën uit het Land van Sittard door € 26,00 (excl. € 5,- bezorgkosten) over te maken op bankrekeningnummer NL37 RABO 0187 6348 31 ten name van Stichting Monografieën uit het Land van Sittard (BIC: RABONL2U). Stuurt u in dat laatste geval aansluitend aan uw betaling een mail naar monografieen@gmail.com met daarin uw naam en (verzend)adresgegevens.

***********************************************************************************************************************************************************************************************************************************

DE STICHTING MONOGRAFIEËN UIT HET LAND VAN SITTARD

Ter inleiding

Begin jaren tachtig gingen onderzoekers uit de toenmalige gemeenten Born en Sittard met regelmaat op pad naar het Hauptstaatsarchiv te Düsseldorf (nu Landesarchiv NRW, gevestigd in Duisburg) en ontdekten daar grote hoeveelheden aan interessant bronmateriaal voor de geschiedenis van de noordelijke helft van het Land van Zwentibold. Vanuit het stadsarchief van Sittard werd een succesvol project opgezet om de belangrijkste van deze documenten in kopievorm voor de onderzoekers beschikbaar te krijgen. De belangrijkste dossiers uit Duitsland werden tijdelijk in het Sittardse archief geparkeerd en daar zorgde met name de heer Oremus voor het kopieerwerk van tienduizenden documenten.

Spoedig rees de vraag, hoe deze nieuwe bronnen zo efficiënt mogelijk ontsloten zouden kunnen worden. Dit was ook de gespreksstof van vier onderzoekers op de terugweg van hun bezoek aan Düsseldorf op maandag 12 augustus 1985. Besloten werd het initiatief te nemen tot de uitgave van een reeks voor bronpublicaties. Hierin zouden ontcijferde bronnen in een leesbare vorm gepresenteerd kunnen worden voor de algemeen geïnteresseerden en voor de onderzoekers zelf. Deze boekwerken zouden op deze wijze waardevolle bouwstenen voor het historisch onderzoek kunnen worden. Het werkgebied werd in eerste instantie vastgesteld op het voormalige Gulikse ambt Born (en Sittard) en enkele aangrenzende plaatsen zoals Obbicht, Limbricht, Roosteren en Nieuwstadt.

Met liet er geen gras over groeien: drie dagen later ging al een offerteverzoek aan een drukkerij de deur uit. Gezien de beperkte oplage van enkele honderden exemplaren en schaarse middelen (startsubsidies van de gemeenten Born en Sittard en de Stichting Reubsaet te Sittard, januari 1986) moest men eenvoudig te werk gaan. De initiatiefgroep werd omgezet in een stichting, die één jaar na het opborrelen van het idee op 15 augustus 1986 een officieel karakter kreeg. Op 23 oktober kon het eerste boek over Sittardse stadsrekeningen van Jan Oremus worden gepresenteerd. Dat gebeurde in het stadhuis van Sittard en viel samen met de installatiezitting voor het historische onderzoeksteam ter voorbereiding van het stadsjubileum van Sittard in 1993.

De boeken rolden van de persen van achtereenvolgens de ZOL-bedrijven, de gemeente Sittard, drukkerij Corten in Grevenbicht en drukkerij Janssen in Beek. José Janssen, die in 1990 tot het bestuur zou toetreden, zorgde van meet af aan voor de vormgeving en ondersteuning; deskundig advies kwam voortdurend van de zijde van het archief.

Aanvankelijk verschenen de boeken onregelmatig, later werd gestreefd naar een jaarlijkse uitgave. In de laatste jaren is het werkterrein verruimd tot het hele Land van Zwentibold overeenkomstig de ontwikkeling van het stadsarchief Sittard tot Euregionaal Historisch Centrum Sittard-Geleen. Ook is er meer aandacht gekomen voor beeldmateriaal als historische bron.

In het jubileumjaar 2011 is de 21^ste uitgave verschenen, waarin een thematische selectie van 30 ruim honderd jaar oude foto’s van de regio tot inspiratie heeft gediend voor de uit Sittard afkomstige en op Sicilië wonende kunstenaar Guus van Eck, die in de vorm van gouaches tevens enkele toekomstbeelden heeft toegevoegd. Op die manier wordt onderstreept hoe belangrijk het verleden is om via het heden tot de toekomst te geraken.

Inmiddels brengt de Stichting Monografieën uit het Land van Sittard boeken uit in drie reeksen (Monografieën, Charles Beltjens en Open Monumentendag), met als werkgebied de gemeenten zoals die begin 20e eeuw bestonden: Born, Broeksittard, Grevenbicht, Limbricht, Munstergeleen, Nieuwstadt, Obbicht-Papenhoven, Roosteren, Sittard en Susteren, plus de huidige gemeente Selfkant. 

In de regel verschijnt er per een tot twee jaar een boek in de reeks Monografieën. Het boekje Open Monumentendag verschijnt elk jaar.

Bestuursamenstelling :

A.M.P.P. (Guus) Janssen, voorzitter
J.W.H. (José) Janssen, penningmeester
F.H. (Frank) Keysers, penningmeester
D.J.J. (René) Lauwers, redactielid
N.F.J. (Nina) Vogels, redactielid
W.A.B. (Wim) Donners, secretaris

Ereleden :

J.A. (Jean) Knoors
J.H. (Jan) Schrader
J.M.A. (Jo) Kreukels

Het stichtingsbestuur in 2022. V.l.n.r. Frank Keysers, Guus Janssen, René Lauwers, Nina Vogels, Jo Kreukels, José Janssen, Wim Donners.

Het stichtingsbestuur in 2011 - bij de ruine van kasteel Born; v.l.n.r.: Frank Keysers, Guus Janssen, José Janssen, Rene Lauwers, Peer Boselie, Jean Knoors, Jan Schrader, Jo Kreukels. Peer Boselie (midden op de foto) is weliswaar geen bestuurslid maar is als archivaris van Sittard-Geleen adviseur van de Stichting vanwege de nauwe samenwerking met het archief).

Bestuursleden in de loop der tijd:
N.G.H.M. (Nic) Eussen, 1986-1993 († 18-2-1993)
J.M.S. (Jan) Oremus, penningmeester 1986-2001 († 2-9-2006)
J.M.E. (Math) Vleeshouwers, 1986-2004 († 1-1-2004)
P.H.J. (Peter) Pustjens, 1987-1989
J. A. (Jean) Knoors, 1986-2022
J.H. (Jan) Schrader, 2000-2022
J.M.A. Kreukers (Jo), 1986-2023

Aankoop van een boek bij Stichting Monografieën

(Klik hier voor:een overzicht van alle uitgaven in de reeks Monografieën)

U koopt een boek door een bedrag over te maken op bankrekeningnummer NL37 RABO 0187 6348 31, ten name van Stichting Monografieën uit het Land van Sittard te Sittard (BIC: RABONL2U). Stuur dan aansluitend ter kennisgeving een mail naar: monografieen@gmail.com.

Gelieve in uw mail het volgende op te nemen:

1. het aantal exemplaren, 
2. afhalen of bezorgen,
3. het totale bedrag dat u overmaakt en
4. uw (post)adres.

Verzendkosten :
Nederland:                                 €  6,00 voor buspakjes tot maximaal 2 kg
Buitenland (Belgie, Duitsland     €  10,00 voor buspakjes tot maximaal 2 kg
Meerdere boeken (NL):              €  9,00 voor pakket vanaf 2 tot 10 kg.

E-mail-adres: monografieen@gmail.com
Postadres:  Stichting Monografieën uit het Land van Sittard, p/a Archief De Domijnen, Postbus 65, 6130 AB Sittard

Onze contactpersonen zijn onze VIP’s.

U kunt zich opgeven als contactpersoon door een mail te sturen naar: monografieen@gmail.com.

Als contactpersoon wordt u automatisch (via uw mail-adres) op de hoogte gehouden over het verschijnen van nieuwe uitgaven in de reeks Monografieën uit het Land van Sittard.

Contactpersonen hebben bij verschijnen van nieuwe uitgaven het recht op voorintekening tegen een lagere prijs dan andere belangstellenden.

M.i.v. 1 december 2023 geldt voor contactpersonen een korting van 10% op de prijs van alle uitgaven, mits deze boeken via de Stichting besteld worden.

Enkele foto's van boekpresentaties:

1989: presentatie van de monografie over de hoeve Haagsittard aan de familie Hennen.

1990: presentatie van de monografie over het Ambt Born aan Evert Zits uit Susteren en de burgemeesters Tonnaer en Creemers van respectievelijk de gemeenten Sittard en Born.

1994: presentatie van de monografie over de voogdgedingen aan de Sittardse kantonrechter tijdens een rechtzitting met auteur Jan Oremus in de beklaagdenbank.

2021: Presentatie van 'De vestingwerken van Sittard in historische bronnen'
            
Auteur Peter Schulpen en:                                                                                                           
Burgemeester Verheijen, Sittard-Geleen        Teun de Kruijff, Stichting Menno van Coehoorn                Anja Mülders, Kreis Heinsberg

Collegezaal De Domijnen                              Guus Janssen, voorzitter Stichting Monografieën             Peter Schulpen, auteur

Ons privacyreglement 

Wij hechten veel waarde aan de bescherming van uw persoonsgegevens. In dit Privacyreglement willen we heldere en transparante informatie geven over hoe wij omgaan met persoonsgegevens. Uiteraard doen wij er alles aan om uw privacy te waarborgen en gaan daarom zorgvuldig  om met persoonsgegevens. De Stichting Monografieën uit het Land van Sittard  houdt zich in alle gevallen aan de toepasselijke wet- en regelgeving en met name aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

Dit brengt met zich mee dat wij in ieder geval:

• uw persoonsgegevens verwerken in overeenstemming met het doel waarvoor deze zijn verstrekt; deze doelen en type persoonsgegevens zijn beschreven in dit Privacy Reglement*; wij uw persoonsgegevens beperken tot enkel die gegevens welke minimaal nodig zijn voor de doeleinden waarvoor ze worden verwerkt;
• nieuwe leden nadrukkelijk vragen om toestemming als wij deze nodig hebben voor de verwerking van persoonsgegevens, met name voor het opnemen in een abonneelijst;
• passende technische en organisatorische maatregelen hebben genomen zodat de beveiliging van uw persoonsgegevens gewaarborgd is;
• geen persoonsgegevens doorgeven aan andere partijen, tenzij dit nodig is voor uitvoering van de doeleinden waarvoor ze zijn verstrekt;
• bankrekeningnummers zijn uitsluitend bekend bij de penningmeester.

*Waarvoor verwerken wij uw persoonsgegevens:

• informatie uitwisselen
• vragen over betalingen
• contact over ingezonden artikelen door auteurs
• contact over het bezorgen van boeken
• contact met sponsoren
• het versturen van uitnodigingen voor de jaarlijkse presentatie van een boek of voor de jaarlijkse evaluatievergadering
• het verzamelen van het verwachte aantal aanwezigen bij een presentatie/evaluatievergadering
• het bijhouden van een abonneelijst (namen, adressen en e-mail adressen)
• het bijhouden van een overzicht van bezorgers en sponsoren (NAW en e-mail adres)

Voor de bovenstaande doelstellingen kunnen wij de volgende persoonsgegevens van u vragen:

• voornaam
• achternaam
• adres en/of e-mailadres
• telefoonnummer

Als Stichting Monografieën uit het Land van Sittard zijn wij verantwoordelijk voor de verwerking van uw persoonsgegevens. Indien u na het doornemen van ons Privacyreglement nog vragen heeft of bezwaar wil maken, neem dan contact op met de secfretaris: monografieen@gmail.com.